BAS VERHOEVEN
Naar aanleiding van het schrijven van mijn thesis welke ik heb gebaseerd op het werk van Jef van den Hout, schrijf ik dit stuk. De keuze van mijn thesis onderwerp werd aangedragen door mijn TU/e mentor, welke Jef had begeleid bij het schrijven van zijn proefschrift. Hoewel ik al wat dingen over individuele flow had gelezen, was het concept van teamflow compleet nieuw voor mij. Na het bestuderen van dit fenomeen, kwam ik het concept van teamflow steeds vaker tegen in verschillende situaties. Een situatie die ik me nog steeds goed herinner is de keer dat ik met vijf vrienden een escaperoom ging doen. Tijdens deze ervaring was er sprake van intens teamwork waarbij we zonder uitgebreide communicatie fungeerden als één. Acties volgden elkaar feilloos op en er werd voortdurend feedback gegeven. Met hetzelfde doel voor ogen werkte iedereen aan zijn individuele taken en voelde men zich veilig om nieuwe dingen uit te proberen zonder negatief beoordeeld te worden. Als gevolg hiervan waren we binnen de kortste keren bevrijd uit de escape room. Naast het feit dat iedereen deze ervaring als verbindend en bevredigend ervaarde was dit voor mij ook de bevestiging dat dit de basis van mijn thesis zou worden. De integratie van teamcreativiteit (en later teamprestaties en teamtevredenheid) vloeide voort uit de wens om te onderzoeken of de teamflowervaring ook voordelig zou kunnen zijn voor bedrijven. Met nieuwe trends, zoals automatisering, kunstmatige intelligentie, universeel basisinkomen, verandering van werkzaamheden en onze houding ten opzichte van werk ontstaan er nieuwe problemen, die we niet alleen kunnen oplossen maar vereisen dat we ze vanuit een ander perspectief bekijken. Daarom moeten er manieren gevonden worden om problemen in een optimale manier op te lossen. De reden dat ik voor transformationeel leiderschap als antecedent koos, was omdat ik, ondanks de kracht van zelfmanagement, geloof dat complexe problemen gepaard gaan met een sterke visie.
Onderzoek
Literatuur laat zien dat teameffectiviteit steeds belangrijker wordt gevonden door organisaties, en het is daarom belangrijk om een beter inzicht te krijgen in de onderliggende processen. Onderzoek heeft gesuggereerd dat teams effectiever zijn in termen van creativiteit, prestaties en positiviteit als ze gezamenlijk flow ervaren. Hoewel er veel literatuur beschikbaar is met verschillende teameffectiviteit modellen, is er weinig onderzocht naar het fenomeen teamflow als een mentale staat voor het creëren van effectieve teams. Door verschillende modellen van teameffectiviteit in overweging te nemen, kunnen we afleiden dat teams die teamflow ervaren effectiever zouden moeten zijn.
Naast de output die teamflow genereert is het interessant om naar leiderschap te kijken en hoe dit teamflow kan stimuleren. Ik heb voor transformationeel leiderschap gekozen als stijl omdat deze als effectief wordt beschouwd bij het tot stand brengen van positieve teamdynamieken. Dit komt mede doordat transformationele leiders een inspirerende en duidelijke visie hebben welke autonomie in het team bevorderd. Transformationele leiders kunnen het beste worden omschreven als leiders die hun volgers motiveren om verder te gaan dan hun eigenbelang en hun werk te wijden aan een hoger doel. Eerder onderzoek heeft al aangetoond dat transformationeel leiderschap indirect de individuele flow verbetert, door middel van psychologische veiligheid. Omdat veiligheid een belangrijk component van teamflow is, leek het mij interessant om te kijken of transformationeel leiderschap ook tot meer teamflow leidt.
Resultaat:
Uit mijn onderzoek kunnen meerdere dingen worden geconcludeerd. Ten eerste is er aangetoond dat transformationeel leiderschap teamflow bevorderd. Wat betekend dat als leiders karakteristieken van transformationeel leiderschap laten zien ze de kans op teamflow aanzienlijk verhogen. Ten tweede kon worden geconcludeerd dat teamflow een positief effect heeft op team effectiviteit, in termen van teamcreativiteit, teamprestatie en teampositiviteit vanuit het perspectief van de team leden. Dit betekend dat teamleden die teamflow ervaren het team als creatiever ervaren, als beter presterend en daarnaast het team en de samenwerking als positief ervaren. Het feit dat het team zichzelf als meer creatief ervaart kan ertoe leiden dat het team ondernemende intenties laat zien wat op lange termijn goed is voor de groei van het bedrijf. Het ervaren van positiviteit heeft als voordeel dat teams beter bestand zijn tegen toekomstige tegenvallers, wat ze dus op lange termijn succesvoller maakt. Ten slotte zorgt de perceptie van goede performance ervoor dat het team gemotiveerd is en beter in staat is om gestelde doelen te behalen. Al om al kan er geconcludeerd worden dat teamflow positieve effecten heeft op de effectieve output van teams en dat bedrijven ervan kunnen profiteren door de voorwaarden van teamflow te integreren in hun organisatie.
