VINCENT VAN HEESCH
Het Tussen heeft mij altijd al geprikkeld. Het zit in architectuur en muziek, in ruimtelijkheid, in relaties, in scheikunde, geschiedenis en liefde. Het Tussen is overal om je heen. Waarom kan een stilte in muziek emotie oproepen, terwijl stilte op zichzelf niets is. Wat is een relatie tussen 2 personen? Wat maakt een groepje individuen een team en waarom doen precies diezelfde individuen ineens anders, wanneer de verhoudingen of de context wijzigen? Het verband tussen Flow en het Tussen is snel gelegd!
Het Tussen
Dat is best een moeilijk te duiden begrip en tevens paradoxaal; het Tussen is zowel niets als alles. Het Tussen verbindt haar eigen context, zonder Tussen is er geen context. En als het een verandert, verandert meteen de relatie tot het andere.
Om deze stelling te onderbouwen, verwijs ik naar een recent nieuwsbericht; de (langverwachte) ontdekking van het Higgs deeltje. Uit dit onderzoek blijkt dat zelfs de allerkleinste bouwstenen niet op zichzelf staan. Atomen bestaan uit een plus en een min, met daartussen beweging. Een geweldige metafoor voor het hele leven. Plus en min trekken elkaar aan als magneten. Alleen draait het niet om jou of om mij... maar om de relatie tussen ons. Zo ook de verhouding tussen lichaam en geest, tussen tijd en ruimte, tussen uitdaging en vaardigheid, ga zo maar door. Zelfs de spaties tussen al deze woorden zijn onmisbaar.
Toepassing in de Architectuur
Het bovenstaande kunnen we projecteren op mijn vakgebied; architectuur. Dat vak bestaat onder andere uit het maken, maar soms ook het laten van ruimtes. Als architect ontwerp je dus niet alleen de gebouwde omgeving, maar juist ook de leegte. Leegte is een ruimte die pas ontstaat (weer die dubbelzinnigheid) door het af te bakenen met een gebouw, een wand, een meubel of misschien wel een boom of een rivier. De plek die ontstaat, is een betekenisvolle lege ruimte (in Japan ook het 'Ma' genoemd). Een plek waar je kunt genieten van alles om je heen. Een plek waar je mensen ontmoet, of een boek leest.
Door de manier van plaatsen van de verschillende elementen, kan de beweging hierlangs geënsceneerd worden. Daarmee speelt ook tijd een rol. Zo lijkt bij een eentonig beeld, of een langgerekte weg, de tijd langzamer te gaan. Is het doel in zicht, dan gaat de tijd sneller. Zo kan een ruimtelijk ontwerper de wereld regisseren, althans, een heel klein beetje.
Flow
Het Tussen is moeilijk te vatten in een one-liner, het is complex, je moet het ervaren. Om de relatie met Flow te leggen ga ik het toch proberen. Ik zou het zo omschrijven:
De juiste massa, op de juiste plek, op het juiste moment creëert betekenisvolle leegte. (3x hardop lezen)
Dat is Het Tussen.
De juiste mensen, op de juiste plek, op het juiste moment creëert harmonieuze energie. (3x hardop lezen)
Dat is Flow.
De ingrediënten van Flow zijn dus vaak al aanwezig, maar het gaat om harmonie; verhoudingen en combinaties die in balans zijn. Zoals door Jef zo treffend omschreven:
"Als je de juiste omstandigheden schept om ieders kracht in flow om te zetten, kunnen mensen, teams en organisaties hun maximale potentieel (samen) tot uitdrukking brengen".
Belangrijk hierin is de menselijke maat. Zet iedereen in op zijn of haar eigen kracht en talent. Stel niet het individu centraal, maar de relatie tússen de individuen. Flow is dus ook het Tussen. Flow is een plek gecreëerd door individuen, een plek waar je alleen samen kunt komen.
